تحلیل سبکی . 5 غزل از دیوان حافظ

رساله حاضر پنجاه غزل منتخب از دیوان خواجه شیراز را از نظر آوایی، دستوری و معنایی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است . این بررسی نشان داده است که در اشعار حافظ نسبت هجاهای کوتاه به هجاهای بلند تقریبا دوبرابر است . استفاده از هجاهای کوتاه یکی از دلایل روانی اشعار حافظ است . در بررسی خوشه های همخوانی مشاهده شد که چهار خوشه دو همخوانی سایشی - انفجاری، غنه - انفجاری، روان - انفجاری و سایشی - روان دارای بیشترین کاربرد هستند. طرح هجایی (cvc.cvc) و ترکیب واکه ای (بلند + بلند) از بسامد بالایی برخوردار هستند. طرح واکه ای (بلند + کوتاه) بسیار کمتر از ترکیبات (کوتاه + کوتاه) است . بطور کلی هم در واژه های دوهجایی و هم در واژه های سه هجایی بسامد ترکیبات /a/ بیشتر از سایر ترکیبات است . در بخش دستوری، نوع کلمات (بسیط، ترکیبی، مرکب) و تجزیه کلمات ترکیبی و مرکب ، نوع افعال (ساده، مرکب) و توضیحات مربوط به آنها، افعال ساده و مرکب مهجور و ساختهای نامانوس دستوری و غیره مورد پژوهش قرار گرفته است . ساختهای نامانوس دستوری به دلائل ذوق و قریحه شاعری و مدل زبانی او و نیز ضرورتهای شعری در اشعار حافظ دیده می شود. بررسی وجوه افعال در اشعار حافظ نشانگر اینست که وی از سه وجه ماضی اخباری، امر و مضارع اخباری نسبت به وجوه دیگر بیشتر استفاده نموده است . بررسی معنایی اشعار حافظ نشان داد که وی مفاهیم تمجید و ستایش حسن و زیبایی یار، هجران از دوری و بی وفایی او، مدح و ثنای پادشاهان و بزرگان و انزجار از زهد خشک و دروغین را به خواننده القاء می نماید.